Gevoel voor muziek

Het maken van en luisteren naar muziek heeft een positieve invloed op de neurologische ontwikkeling van de hersenen en de sociale, emotionele en intellectuele vaardigheden van kinderen. Ondanks wetenschappelijke bewijzen worden de mogelijkheden van muziek nog maar weinig benut in het onderwijs. Op SO/SBO de Arend en VSO de Wingerd in Nunspeet willen we daar verandering in aanbrengen. Vanuit een aantal ouders hebben we geprobeerd om via de meest logische routes hier budget voor vrij te krijgen. Bijvoorbeeld via de gemeente en het jaarlijkse bedrag per leerling vanuit het Rijk. Helaas lopen wij overal tegen muren aan. Er is budget voor de gangbare zaken (rekenen, taal, etc.), maar niet voor deze specifieke muzieklessen. Er wordt van de leerkrachten verwacht dat zij dit zelf oppakken. Maar, desondanks dat de leerkrachten fantastisch werk verrichten met de groepen jongeren, zijn zij niet opgeleid tot het geven van therapeutische muzieklessen. Vandaar dat wij nu ons richten naar andere mogelijkheden zoals fondsen, donaties en subsidies.

Door het toevoegen van muziek krijgt educatie een andere beleving voor de leerlingen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking. Het instrument is hierbij een middel, niet een doel. Waar het om gaat is dat je vanuit de muziekinhoud een bijdrage levert aan een kansrijke toekomst van kinderen.

Ieder kind verdient het om kennis te maken met muziek. Muziek maakt gelukkig, kan mensen met elkaar verbinden en is een goed middel om de creativiteit te stimuleren. En juist aan dat laatste is grote behoefte nu de samenleving ingrijpend is veranderd en nieuwe vraagstukken om creatieve intelligentie vragen.

De therapeutische muzieklessen zullen wekelijks worden aangeboden aan alle groepen van de Arend (van 4 t/m 12 jaar oud enkelvoudig en meervoudig beperkt en de groep ernstige beperkten) en aan alle groepen van de Wingerd (12 t/m 21 jaar oud enkelvoudig en meervoudig beperkt). We praten dan over ruim 200 leerlingen.

Muziek is ongelooflijk belangrijk voor de ontwikkeling van jongeren. Hersenonderzoek laat dat zien. Het stimuleert de netwerken in de hersenen en verbindingen tussen alle hersengebieden. Als jongeren muziek maken is er een gebied in de hersenen actief (prefontale cortex) dat er voor zorgt dat je leert plannen, keuzes maken en flexibel zijn. De activiteit zorgt voor verbindingen tussen de linker en de rechter hersenhelft. Simpel gezegd: rechts gaat over emotie, links over actie.

Hoe meer verbindingen er in de hersenen ontstaan op jonge leeftijd, hoe meer cognitieve reserve jongeren opbouwen voor de rest van hun leven. Ook bij het luisteren naar muziek worden bepaalde gebieden in de hersenen geactiveerd. Muziek zorgt bijvoorbeeld voor een grotere activiteit op het hersengebied dat zintuiglijke prikkels bundelt binnen een emotionele context.

Daardoor ervaar je diepe emoties zoals intens geluk, diep verdriet, ontroering en verrassing. Dat zijn bijzondere gevoelens die je in het leven van alledag niet zoveel ervaart. Via muziek kan dat elke dag.

Het maken van muziek draagt bij aan de emotionele intelligentie van jongeren en het stimuleert hun creatieve activiteit, motoriek, sociale vaardigheden en schoolprestaties. Dat zegt Erik Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit.

Muziek kan troosten, afleiden, rust geven en vrolijk maken. Muziek maken is ook een sociaal gebeuren, omdat je het vaak met elkaar doet. Zelf een instrument leren bespelen maakt jongeren zelfverzekerder.

Jongeren leren van muziek goed te luisteren. Dus niet in de zin van ‘goed luisteren naar de juf of meester’, maar in de zin van echt met je gehoor luisteren. Dit heeft een positief effect op de taalontwikkeling van de jongeren. Jongeren die regelmatig muziek luisteren maken beter onderscheid tussen klanken en woorden. Dit helpt ze weer bij het communiceren en praten. Het geeft een positief effect op de taalontwikkeling. Daarnaast heeft het een positief effect op de sfeer binnen de groep en thuis binnen het gezin. De jongeren kunnen zich beter uiten en zitten beter in hun vel.

Graag willen we de leerlingen van SO/SBO de Arend en VSO de Wingerd structureel in aanraking brengen met muziek. Met dit structurele muziek aanbod door een professional op het gebied van muziek en op het gebied van jongeren met een beperking willen wij onze doelgroep jongeren een brede basis bieden voor de toekomst.